Studenten Oumaima en Didier vertellen over hun project voor Mofixx

Vierdejaars studenten Oumaima Chourak en Didier Tan ontwikkelden in opdracht van Mofixx BV, ontwikkelaar en leverancier van medische instrumenten, een Balklem voor het zogenaamde Mofixx-systeem dat Mofixx in samenwerking met het UMC Utrecht ontwikkelde. Het Mofixx systeem is een innovatieve compacte endoscopiearm met camerahouder dat gebruikt wordt bij laparoscopische operaties, ook wel kijkoperaties genoemd. 

Een balkem fixeert de trocar tijdens de operatie zodat er een stabiel camerabeeld ontstaat bij de laparoscopie. Een trocar is een disposable holle naald (‘trocar’) waarmee een camera of een ander instrument gecontroleerd in iedere gewenste positie kan worden gebracht. De balklem die Oumaima en Didier bedachten, ontwierpen en maakten is duurzamer en goedkoper om te produceren.

'Normaal gesproken worden balklemmen na operaties per ongeluk weggegooid. Dat is zonde want de balklem is gewoon herbruikbaar. Het zijn echter de onderdelen die er in zitten die niet herbruikbaar zijn. Vandaar dat de hele balklem soms wordt weggegooid door chirurgen. Daarnaast is reiniging duur en gebruik je medische producten liever maar een keer. Onze opdracht was dus om iets te bedenken, te ontwerpen en te maken zodat dit niet meer zou gebeuren. Moest er een geheel nieuwe balklem worden ontwikkeld? Van ander materiaal of een andere productiemethode? 

Van ons werd verwacht dat we minimaal één prototype zouden  opleveren die aan alle eisen en wensen voldeed. Zo’n eis kan bijvoorbeeld zijn dat de klemkracht hetzelfde moet zijn als het eerste originele ontwerp. De grootste uitdaging voor ons zat hem toch wel in het ontwerp zelf. Medische producten moeten goed gereinigd kunnen worden. Er mag geen vuiltje achterblijven in kleine hoekjes. We hebben dus geprobeerd een zo min mogelijk complex ontwerp te maken. Ook vonden we het lastig om dezelfde kracht te behouden. Elk materiaal heeft een andere klem- en buigkracht. Daar moet je rekening mee houden.'  

Tijdens het project verricht je eerst vooronderzoek: wat moeten we eerst uitzoeken voordat we aan de slag kunnen? Je maakt een overzicht van alle mogelijke oplossingen. Vervolgens beredeneer je welk instrument het meest geschikt is om het probleem op te lossen en hoe je dat gaat maken? Je doet ook onderzoek naar materialen die je het beste kunt gebruiken, bijvoorbeeld metaal of titanium.En in geval van bijvoorbeeld, een medisch project 

doe je onderzoek naar de hygiënevereisten. ‘Er komt heel wat bij kijken, want elke opdracht is uniek’, zegt Didier. Zo moet je het instrument ook testen. Als je bijvoorbeeld een onderdeel maakt voor een prothese, dan mag er niets afbreken. En je moet calculeren wat de kosten van het maken zijn.’ Uiteindelijk lever je een precisie-instrument op; een fijnmechanisch instrument voor je opdrachtgever.

In het laatste jaar komt alles samen. Alles wat je geleerd hebt op de LiS breng je in de praktijk. Je krijgt een opdracht van een bedrijf of onderzoekinstelling. Die hebben een bepaald technisch probleem wat je moet oplossen. Samen met je opdrachtgever en andere experts verdiep je je in zijn of haar probleemstelling, verken en analyseer je de markt en vervolgens ga je bedenken hoe je het probleem kunt oplossen. 

‘Natuurlijk liepen we tegen wat problemen aan, dat is normaal tijdens zo’n project, maar we werden goed begeleid door onze opdrachtgever; er was wekelijks contact.' ‘En daar zijn we blij mee', zeggen Wim Baars en Rianne Govaerts, stagebegeleiders op de LiS. 'We werken altijd nauw samen met bedrijven en instellingen, zodat studenten zich optimaal op hun vakgebied kunnen ontwikkelen.'